Cách mạng công nghiệp 4.0 đã mang đến những thay đổi to lớn trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh trên toàn thế giới. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này, khi đất nước đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, Internet vạn vật và dữ liệu lớn, kèm đó là sự ra đời của các Nhà máy thông minh công nghệ cao. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về bối cảnh của cách mạng công nghiệp 4.0 ở Việt Nam, các thành tựu đã đạt được cũng như những thách thức phải đối mặt trong quá trình chuyển đổi.

CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 TẠI VIỆT NAM

1. Bối cảnh cách mạng công nghiệp

Cách mạng công nghiệp 4.0 đã tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế Việt Nam trong những năm gần đây. Việt Nam là quốc gia đang trên đà phát triển tiếp nhận nhiều công nghệ, quá trình chuyển đổi số toàn diện và ứng dụng các công nghệ mới trong giải pháp nhà máy thông minh, nhà kho thông minh hay các giải pháp tự động hóa vào sản xuất và kinh doanh.

2. Sự phát triển của công nghệ số

Sự phát triển của công nghệ số đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự bùng nổ của cách mạng công nghiệp 4.0 ở Việt Nam. Một số công nghệ then chốt bao gồm:

• Trí tuệ nhân tạo (AI): Với việc ứng dụng rộng rãi AI vào các lĩnh vực như sản xuất, y tế, giáo dục, giao thông vận tải, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc tự động hóa và nâng cao hiệu quả hoạt động.

• Điện toán đám mây: Điện toán đám mây giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận các dịch vụ công nghệ thông tin với chi phí thấp hơn và khả năng mở rộng linh hoạt.

• Internet vạn vật (IoT): IoT đã mở ra nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc kết nối và tự động hóa các thiết bị, máy móc và quy trình sản xuất.

3. Thực trang các mạng công nghiệp 4.0 ở Việt Nam

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, Việt Nam nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực cạnh tranh để đảm bảo sự phát triển bền vững. Ứng dụng các công nghệ mới trong cách mạng công nghiệp 4.0 là một giải pháp then chốt để đạt được mục tiêu này.

Sự hỗ trợ từ chính phủ

Chính phủ Việt Nam đã đưa ra nhiều chính sách và chương trình hỗ trợ nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và ứng dụng cách mạng công nghiệp 4.0. Điển hình là Đề án “Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” và “Chiến lược Quốc gia về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”.

ỨNG DỤNG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0

Cách mạng công nghiệp 4.0 đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực tại Việt Nam, mang lại những lợi ích đáng kể cho nền kinh tế.

1. Sản xuất thông minh

Ngành sản xuất là một trong những lĩnh vực tiên phong trong việc ứng dụng các công nghệ mới của cách mạng công nghiệp 4.0. Các doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư vào hệ thống sản xuất tự động hóa, robot công nghiệp và trí tuệ nhân tạo để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Ứng dụng các công nghệ vào nhà kho thông minh – lưu trữ hàng hóa thông minh, dây chuyền sản xuất hiện đại nhất.

Ví dụ có thể kể đến: Nhà máy thông minh samsung, nhà máy thông minh tập đoàn vinfast, sử dụng các công nghệ tiên tiến như robot công nghiệp, trí tuệ nhân tạo và hệ thống quản lý dữ liệu lớn.

2. Nông nghiệp thông minh

Nông nghiệp là một lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế Việt Nam và cũng đã bắt đầu ứng dụng các công nghệ mới trong cách mạng công nghiệp 4.0. Các công nghệ như IoT, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn đã giúp nâng cao hiệu quả canh tác, quản lý tài nguyên và dự đoán thời tiết.

Ví dụ, các mô hình nông nghiệp thông minh như vườn rau thủy canh, nhà kính tự động và hệ thống tưới tiêu thông minh đã được triển khai tại nhiều địa phương trên cả nước.

3. Dịch vụ tài chính

Lĩnh vực tài chính cũng không nằm ngoài xu hướng cách mạng công nghiệp 4.0. Các ngân hàng và công ty tài chính đã ứng dụng công nghệ như trí tuệ nhân tạo, blockchain và dữ liệu lớn để cải thiện dịch vụ khách hàng, quản lý rủi ro và phát triển các sản phẩm mới.

Ví dụ, Ngân hàng Quân đội (MB) đã triển khai hệ thống trí tuệ nhân tạo để tự động hóa quy trình kiểm soát rủi ro và giám sát giao dịch, giúp nâng cao hiệu quả và an ninh cho hoạt động ngân hàng.

TẦM ẢNH HƯỞNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 VÀO SẢN XUẤT

Cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra những thay đổi sâu rộng trong lĩnh vực sản xuất tại Việt Nam. Các ảnh hưởng chính bao gồm:

1. Tăng cường năng suất lao động

Việc áp dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo và tự động hóa sản xuất đã giúp tăng cường năng suất lao động. Công nhân không cần phải thực hiện các công việc đơn điệu và lặp lại mà có thể tập trung vào các công việc đòi hỏi sự sáng tạo và quản lý.

2. Cải thiện chất lượng sản phẩm

Sự kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn đã giúp các doanh nghiệp sản xuất kiểm soát chất lượng sản phẩm một cách chính xác và hiệu quả hơn. Điều này giúp nâng cao uy tín của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.

3. Tiết kiệm chi phí sản xuất

Việc áp dụng các công nghệ mới trong sản xuất giúp tiết kiệm chi phí vận hành, bảo trì và quản lý. Các doanh nghiệp có thể tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lãng phí và tăng cường hiệu quả sử dụng tài nguyên.

4. Khả năng tùy chỉnh sản phẩm

Công nghệ 4.0 cho phép sản xuất theo yêu cầu (mass customization), tức là sản xuất hàng loạt nhưng vẫn có khả năng tùy chỉnh sản phẩm theo nhu cầu của từng khách hàng. Điều này giúp tăng cường sự linh hoạt và đáp ứng nhanh chóng với thị trường biến đổi.

THÁCH THỨC CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0

Mặc dù mang lại nhiều cơ hội phát triển, cách mạng công nghiệp 4.0 cũng đặt ra nhiều thách thức cho Việt Nam trong quá trình chuyển đổi số và phát triển kinh tế.

1. Thiếu hụt nhân lực chất lượng cao

Việc áp dụng công nghệ mới đòi hỏi một lực lượng lao động có kiến thức và kỹ năng chuyên môn cao. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang đối diện với tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo.

2. Vấn đề bảo mật thông tin

Với việc sử dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, vấn đề bảo mật thông tin trở thành một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp và cả chính phủ. Việt Nam cần đầu tư vào các giải pháp bảo mật thông tin để đảm bảo an toàn cho dữ liệu và thông tin quan trọng.

3. Sự chậm trễ trong quá trình chuyển đổi

Mặc dù đã nhận thức được tầm quan trọng của cách mạng công nghiệp 4.0, việc thực hiện chuyển đổi số vẫn diễn ra chậm chạp tại một số doanh nghiệp và cả ngành công nghiệp. Để đào tạo nhân lực, đầu tư vào hệ thống và thay đổi văn hóa tổ chức đều đặn là điều cần thiết để đẩy nhanh quá trình này.

KẾT LUẬN

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, Việt Nam không thể bỏ lỡ cơ hội để phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc áp dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, Internet vạn vật và dữ liệu lớn đang tạo ra những đột phá quan trọng trong sản xuất và kinh doanh.

Tuy nhiên, để thực sự tirnh hưởng và vượt qua các thách thức, Việt Nam cần đầu tư mạnh mẽ vào chuyên môn chuyên ngành lực lượng lao động, nâng cao năng lực cơ sở hạ tầng và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số. 

Tham khảo thêm: 

1. Tìm hiểu những ứng dụng AI trong nhà máy thông minh

2. Điều khiển cánh tay robot bằng PLC

3. Lợi ích của xe tự hành AGV